De tweede golf is een feit. Hij overspoelt niet alleen het land, maar ook onze gedachten, onze dagelijkse routines en onze emoties. De murwsmurf wordt er gaandeweg alvast goed murw van. En dat is niet zo raar.

Als murwsmurf word ik geplaagd door een duivels dilemma omdat ik enerzijds enorm meevoel met het leed van de coronapatiënt en de overbelaste zorgmedewerker en anderzijds wordt geconfronteerd met het offer dat hiervoor gebracht moet worden, zoals de vrijheidsbeperkende maatregelen. En offers brengen, dat ben ik (homo sapiens) al een tijdje verleerd.

Maar er knaagt nog meer. Onze illusie van controle onschendbaarheid is doorprikt en we weten niet meer hoe we met oncomfortabele noodlottigheden om moeten gaan. Zoals een griepgolf.

Voormalig Denker des Vaderlands Marli Huijer (65) zegt over de nieuwe gedeeltelijke lockdown:

Hoewel de murwsmurf (als typische Hollander wellicht) niet vies is van een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid, gaat hij hierover geen samenkomsten organiseren (die online ook kunnen plaatsvinden bovendien). Ik hou me daarom graag bezig met de vraag zelf. En daarbij kom ik uit bij ACT (acceptance and commitment therapy) .

Het vertrekpunt bij Act is dat alles wat ons een oncomfortabel gevoel geeft we het liefst uit de weg gaan. Onze reflex is om te zoeken naar controle. Controle wordt bij ACT gezien als disfunctionele coping in een ongewenste situatie of bij ongewenste gedachten en gevoelens. Grip wordt gezien als functionele gedragsverandering. 

Controle is het proberen van het beheersen en sturen van je gedachten en gevoelens in een bepaalde situatie. Bijvoorbeeld de ongewenste gedachte: ik ben dik. Deze gedachte is niet plezierig en wil je onderdrukken, liefst gewoon niet hebben. Een strategie om hiermee om te gaan kan zelfs eten zijn, omdat dit je afleidt van de onplezierige gedachte en troost en comfort kan bieden. 

Grip is de manier waarop je met je gedachten omgaat: bijv accepteren dat deze er zijn en kiezen om naar de sportschool te gaan, gezond eten in huis te halen, etc. Het accepteren van oncomfortabele gevoelens en gedachten kan als een bijzonder zware opgave voelen. Wanneer je je leven lang gewend bent om te vechten om iets te bereiken of onder controle te houden, kan acceptatie voelen als overgeven en als zwak en machteloos. 

BIj ACT is accepteren het bewust toelaten en effectief uitnodigen van alle gedachten, emoties gevoelens in je leven die je liever niet zou willen ervaren en waar je met je gedrag geen invloed op uit kunt oefenen. 

Accepteren wordt soms verward met het negeren, of wegdrukken van negatieve gedachten. Dat is absoluut niet de bedoeling bij ACT. Accepteren betekent prettige, maar ook vervelende omstandigheden, gevoelens en gedachten toelaten en er geen oordeel over vellen. Je gaat niet alles omvormen totdat het positief is. Wanneer jou iets naars overkomt, zou het vreemd zijn wanneer je gaat staan juichen. Als je last van een aandoening hebt, is het zinloos om te doen alsof die er niet is, of om je er heel hard tegen te verzetten.

Je leert bij ACT om niet te vechten tegen negatieve gevoelens en gedachten en om vervelende situaties niet te vermijden, maar om te ervaren hoe die nare gevoelens of gedachten over iets precies aanvoelen. Omdat je bewust wordt van de dingen die het leven voor jou de moeite waard maken, oftewel je waarden, zul je gaan beseffen dat negativiteit accepteren niet betekent, dat je ongelukkig wordt. ACT leert je aan de hand van 6 ACTiepunten te stoppen met zinloze gedachten en handelingen en te starten met wat echt belangrijk is voor jou. ACTiepunt is daarom idea a l als loslaten en / of focussen lastig is op dit moment .

En waarop zouden we ons moeten focussen nu dan? Wat we geleerd hebben uit de eerste lockdown is dat het belangrijk is om: